Żdżary w hołdzie lotnikom

Delegacja Publicznego Gimnazjuum im. Lotników Brytyjskich w Żdżarach pod przewodnictwem dyrektora Grzegorza Markowicza wzięła udział w uroczystym otwarciu wystawy w 75 rocznicę Bitwy o Anglię, która odbyła się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Nauczyciele i uczniowie zostali zaproszeni przez Ambasadę Wielkiej Brytanii w Polsce.

Delegacja młodzieży: Kamila Bubułka, Agnieszka Cyboroń oraz poczet sztandarowy w składzie: Karolina Oleksy, Barbara Pietraszewska i Michał Płaneta byli obecni przy przecinaniu wstęgi, którego dokonali Maciej Jankowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, prof. Zbigniew Wawer, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego oraz Robin Barnett, ambasador Królestwa Wielkiej Brytanii w Polsce. Wystawa jest jak dotąd pierwszą ekspozycją dotyczącą tego tematu otwartą w Polsce od zakończenia II wojny światowej. Pokazano na niej bogatą kolekcję umundurowania pilotów polskich, brytyjskich oraz lotników Luftwaffe. Uczniowie zobaczyli m. in.pokazywany po raz pierwszy publicznie mundur pierwszego dowódcy Dywizjonu 303. kapitana Zdzisława Krasnodębskiego oraz pamiątki po nim, mundury polskich asów lotniczych: Stanisława Skalskiego, Witolda Urbanowicza, Jana Falkowskiego. Po raz pierwszy w Polsce została także zaprezentowana bogata kolekcja umundurowania lotników Luftwaffe pochodząca ze zbiorów czołowych muzeów niemieckich, m. in. słynnego asa Adolfa Gallanda, zobaczyć można było również silnik zestrzelonego w czasie bitwy o Anglię samolotu Messerschmitt Bf 110 oraz ogon Junkersa Ju 87. Otwarcie wystawy zostało uświetnione jednym w swoim rodzaju wydarzeniem- przelotem trzech historycznych samolotów nad siedzibą muzeum, wśród których znalazły się: Taylorcraft Auster IV MJ225 – pierwszy w kraju bojowy samolot polskich lotników z okresu II wojny światowej, DHC-1 Chipmunk – samolot służący do szkolenia w Królewskich Siłach Powietrznych (RAF) oraz de Havilland DH.82 Tiger Moth – maszyna szkoląca lotników Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Trudu organizacyjnego tego widowiska podjął się Jacek Mainka – wnuk Ryszarda Kwiatkowskiego, mechanika z Dywizjonu 303. Jest to pierwszy Polak urodzony po II wojnie światowej, posiadający uprawnienia do latania historycznymi myśliwcami, takimi jak Supermarine Spitfire czy Hawker Hurricane – symbolami bitwy o Anglię, która – stoczona latem i jesienią 1940 r. pomiędzy brytyjskim RAF a niemiecką Luftwaffe – pokrzyżowała Hitlerowi plany zajęcia Wielkiej Brytanii, ostatniego wolnego i demokratycznego państwa w tej części Europy. Dzięki temu zwycięstwu Brytyjczycy i ich sojusznicy mogli kontynuować walkę z Niemcami. W czerwcu 1944r.z Wysp Brytyjskich mogła ruszyć wielka operacja desantowa aliantów Normandii, która doprowadziła do wyzwolenia Europy Zachodniej i zakończenia wojny w maju 1945 r. Wśród lotników brytyjskich i alianckich, którzy wtedy bronili Wielkiej Brytanii, było145 pilotów polskich, służących w dywizjonach myśliwskich RAF i w powstałych w tym czasie 302. Dywizjonie Myśliwskim „Poznańskim” oraz 303. Dywizjonie Myśliwskim ,,Warszawskim’’ im. Tadeusza Kościuszki. W uroczystości uczestniczyła także córka generała Władysława Andersa – Anna Maria Anders. – Udział naszej młodzieży w otwarciu wystawy dokumentującej udział polskich lotników w Bitwie o Anglię uznajemy za patriotyczny obowiązek Jest to jednocześnie niezwykła lekcja historii dla nas wszystkich, ucząca szacunku i wdzięczności dla tych, którzy w imię wolności walczyli na wielu frontach świata – wyraził refleksję dyrektor Grzegorz Markowicz. Jego szkoła od 1998 roku nosi imię Lotników Brytyjskich dla upamiętnienia śmierci siedmiu młodych żołnierzy ze 178 Dywizjonu RAF – Królewskich Sił Powietrznych – których samolot, lecący z pomocą powstańcom Warszawy, rozbił się na ziemi Żdżar, trafiony przez niemiecką artylerię. Groby lotników znajdują się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie uczniowie co roku w listopadzie podczas brytyjskiego Dnia Pamięci- Remembrance Day- składają kwiaty i zapalają znicze.

Anna Grabowska

FOT. ARCHIWUM