Żdżary lotnikom

Delegacja Zespołu Szkół im. Lotników Brytyjskich w Żdżarach na zaproszenia Ambasady Kanady w Polsce wzięła udział w obchodach Dnia Pamięci o żołnierzach Państw Wspólnoty na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Uczniowie i nauczyciele zostali zaproszeni przez Ambasadę Kanady w Polsce, która w bieżącym roku była gospodarzem uroczystości.

Gośćmi honorowymi byli dwaj kombatanci: pułkownik Ludwik Krempa, pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie latający w 304 Dywizjonie Bombowym, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari oraz profesor Wojciech Narębski, żołnierz 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii 2 Korpusu Polskiego gen. Andersa i towarzysz broni kaprala Misia Wojtka.

Cmentarz Wojenny Wspólnoty Brytyjskiej na terenie cmentarza Rakowickiego, gdzie odbyły się uroczystości, jest największym z czterech cmentarzy wspólnotowych w Polsce. Znajdują się na nim 493 groby żołnierzy z Wielkiej Brytanii, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, Południowej Afryki, Indii i Polski, a także mogiły nieznanych żołnierzy. To miejsce spoczynku ludzi, którzy zginęli w obozach jenieckich w Polsce oraz lotników, którzy stracili życie w czasie lotów z pomocą dla Powstania Warszawskiego lub podczas bombardowania Hitlerowskich Niemiec. Uroczystość rozpoczęła się tradycyjnie o godzinie 11.00, na pamiątkę podpisania proklamacji kończącej I Wojnę Światową 11 listopada 1918 roku.

Słowo wstępne wygłosił Kanadyjski Attache Obrony w Polsce Pułkownik Pascal Demers, zaś w języku polskim powtórzył je Brytyjski Konsul Honorowy w Krakowie Kazimierz Karasiński. Zebrani wysłuchali fragmentu Ewangelii św. Jana dotyczącego przykazania miłości przeczytanego przez Jego Ekscelencję Stephena de Boera, Ambasadora Kanady w Polsce.

Kapelan Kościoła Anglikańskiego w Warszawie David Brown oraz kapelan 6 Brygady Powietrznodesantowej ksiądz porucznik Maciej Kalinowski odmówili nad grobami poległych lotników modlitwę ekumeniczną. Akt Pamięci odczytali po angielsku zastępca Kanadyjskiego Attache Obrony w Polsce Major Michael Bernardo, a po polsku Attache Obrony Ambasady Brytyjskiej Pułkownik Simon Blake, kończąc go słowami „Pamiętajmy przed Bogiem i polećmy Jego opiece tych, którzy polegli dla swojego kraju podczas wojny, tych których znaliśmy i których zachowujemy w pamięci, a także wszystkich tych, którzy zginęli służąc obronie ludzkości”.

Agnieszka Cyboroń i Monika Potempa, uczennice Publicznego Gimnazjum im. Lotników Brytyjskich w Żdżarach przedstawiły w językach angielskim i polskim poetycką modlitwę napisaną na dzień przed śmiercią przez Erica Impey’a, młodego południowoafrykańskiego lotnika, który zginął 16 sierpnia1944 roku w czasie lotu nad Warszawą. Delegacja ze Żdżar, która przybyła z pocztem sztandarowym, w towarzystwie światowej dyplomacji oraz uczniów Szkoły Podstawowej im. Lotników Alianckich w Ostrowie i British International School of Cracow złożyła kwiaty pod Krzyżem Poświęcenia. Uczniowie i nauczyciele z przypiętymi do ubrań sztucznymi makami (po I wojnie światowej na polach Flandrii, gdzie rozegrała się jedna z najkrwawszych bitwa tego okresu, zakwitło pole maków), symbolem pamięci o żołnierzach I i II wojny światowej, oddali hołd poległym na ich ziemi siedmiu lotnikom Królewskich Sił Powietrznych RAF, których mogiły znajdują się na cmentarzu Rakowickim.

Na zakończenie uroczystości uczniowie wraz z opiekunami wzięli udział w uroczystym spotkaniu w Muzeum Lotnictwa Polskiego, które gromadzi eksponaty związane z historią rozwoju lotnictwa, w tym ponad 200 statków powietrznych. Placówka jest w posiadaniu między innymi 25 samolotów pochodzących z kolekcji Hermanna Göringa, która przed wojną znajdowała się w Niemieckich Zbiorach Lotniczych i po wojnie trafiła do Krakowa jako mienie porzucone przez Niemców w Kuźnicy Czarnkowskiej, znajdującej się przed wojną na terenie Niemiec. Należący do kolekcji brytyjski samolot De Havilland DH 9a z 1918 r., dar indyjskiego księcia Hajdarabadu dla brytyjskiego lotnictwa wojskowego, został zamieniony w latach 70. w Wielkiej Brytanii na myśliwiec Spitfire z okresu II wojny światowej.… Ambasador Kanady w Polsce Stephen de Boer oraz Brytyjski Attache Obrony w Polsce, Pułkownik Simon Blake i Brytyjski Konsul Honorowy w Krakowie Kazimierz Karasiński, wpisując się do Księgi Pamięci Zespołu Szkół im. Lotników Brytyjskich w Żdżarach, wyrazili podziękowanie za dbałość placówki o pamięć o synach brytyjskiego narodu i zaangażowanie dzieci i młodzieży w ocalanie od zapomnienia tych, którzy oddali życie w imię wolności i pokoju.

Anna Grabowska