Pierwsza w Polsce droga bita przebiegała przez dzisiejszy powiat dębicki

Pierwszy rozbiór Polski nastąpił w 1772 r. Południowa część Polski po rzekę Zbrucz, ze Lwowem ale bez Krakowa przypadła Austrii. Rok po pierwszym rozbiorze w podróż po nowych włościach wyruszył cesarz Józef II Habsburg. Podczas swojej podróży po Galicji i Lodomerii, podróżując Szlakiem Solnym (ciągnącym się z Wieliczki, Bochni na Morawy i Czechy), odczuł fatalną jakość i nieprzejezdność dróg na własnej skórze. Drogi przejezdne były zimą i suchym latem, a wiosną i jesienią można było przejechać jedynie konno lub pieszo. Groble nie przedstawiały dobrego stanu, nie było mostów a przez rzeki przeprawiano się promami lub po brodzie.

Władca mając wysokie aspiracje względem swojego imperium, zarządził by powiązać nowo pozyskaną prowincję z resztą monarchii w sposób przyjęty w Austrii tj. drogą bitą. Powołano dyrekcję zajmującą się projektowaniem i realizacją budowy dróg dobrej jakości. Pierwsze połączenie miało stanowić trasę pomiędzy Wiedniem a Lwowem. Na dyrektora projektu powołano wybitnego drogowca inż. Jana Grossa.

Strategicznie droga miała przebiegać przez okolice Krakowa, który nie znalazł się obrębie zajętych ziem. Pomiary kartograficzne ukończono w 1780 roku i rozpoczęto budowę do której zobligowano przepisami miejscową ludność, również więźniów ze Szpilbergu i Wiśnicza. Zastosowano nowoczesne jak na ówczesne czasy metody budowy Grossa, polegające na usypywaniu czterech warstw tłucznia lub żwiru o łącznej grubości nie przekraczającej pół metra.

Już w kwietniu roku następnego otwarto pierwszy odcinek z Białej przez Wadowice do Bochni. W kolejnych latach oddano drogę na Śląsku Cieszyńskim oraz odcinek przez Brzesko, Tarnów, Ropczyce, Rzeszów, Przeworsk, Jarosław, Przemyśl, Gródek do Lwowa otwierając go w 1785 roku. Odcinek ten w niemal niezmienionym kształcie pokrywa się z dzisiejszą drogą krajową nr 94 (wyłączając później wybudowane obwodnice miast m.in. Pilzna, Dębicy). Przebieg traktu środkowogalicyjskiego nazywanego również Traktem Cesarskim, przyczynił się do rozwoju gospodarczego Galicji. Jest to najstarsza droga bita jaka została wybudowana na terenach polskich. Istnieje do dnia dzisiejszego. Gościniec ten od ponad 200 lat biegnie prawie tą samą trasą.

Jednocześnie trakt ten wyparł istniejący do ówczesnych czasów trakt zwany królewskim. Odcinki traktu królewskiego istnieją do dnia dzisiejszego w nieco zmienionej formie np. w miejscowości Podgrodzie mieszkańcy nadal dla oznaczenia tej drogi używają nazwy trakt królewski.

Przebieg traktu cesarskiego (czerwony kolor) i królewskiego (brązowy) w okolicach Podgrodzia

źródło: na podstawie materiałów GDDKiA/mapire